CLT, LVL, glulam… wat zijn dat voor materialen?.

Steeds vaker lees je over het gebruik van CLT (kruislaaghout), LVL (laminated veneer lumber) of glulam (gelamineerd hout/lijmhout) in de bouw. Wat is dat industrieel samengestelde hout precies en wat kun je ermee?

Verlijmen in lagen

Industrieel samengesteld hout komt tot stand door het onder druk en in lagen verlijmen van massief hout, fineer, spaanders of vezels. Dit resulteert in sterke biomaterialen die qua prestaties, robuustheid en levensduur niet onder doen voor andere industrieel vervaardigde bouwmaterialen en producten. Zij overtreffen die alternatieven vaak wel op gebied van hun veelzijdigheid en de verhouding (hoge) sterkte ten opzichte van het (lage) gewicht.

Lage milieu-impact

Het meest bekend in deze productgroep zijn onder andere LVL (laminated veneer lumber), gelamineerd hout/lijmhout (glulam) en CLT (kruislaaghout). Zij worden alleen of met elkaar gebruikt als constructiemateriaal, zoals in het Treet gebouw in Bergen, of in hybride gebouwen in combinatie met beton, zoals de HoHo toren in Wenen en HAUT in Amsterdam.

CLT / Derix Groep

Gezien de omvang waarop ze tot in hoogbouw zijn toe te passen en de grote hoeveelheid hernieuwbare grondstof waaruit ze zijn samengesteld, zijn samengestelde houtproducten belangrijke koolstofbuffers. Ze worden vanwege hun lage milieu-impact in toenemende mate gezien als hét constructiemateriaal van de toekomst.

Raw materials and fiber orientation in various kinds of reconstructed materials Created by Yasushi Miyatake, Team Leader, Forestry and Forest Products Research Institute and Takafumi Nakagawa, Head of Research, National Institute for Land and Infrastructure Management (NILIM), Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism

Gevingerlaste lamellen

Glulam of lijmhout bestaat uit gevingerlaste lamellen die (duurzaam en vochtwerend) horizontaal worden verlijmd. Hierdoor ontstaat een constructief hoogwaardige balk die homogener van structuur is dan een balk van massief hout. Lijmhout kan worden gebruikt voor spanten, liggers, kolommen, sporen en balken. Liggers kunnen een overspanning van 100 meter en meer bereiken. Lijmhout kan ook zonder sterkteverlies worden gebogen. Deze eigenschappen maken lijmhout favoriet voor de bouw van volumieke utiliteitsgebouwen als loodsen en pakhuizen, winkels en stadions. Lijmhout zien we op kleinere schaal ook terug in scholen-, kantoren- en sport- en vrijetijdsruimten.

CLT of kruislaaghout bestaat uit sterke, massief houten constructieplaten die zijn opgebouwd uit drie of meer lagen kruislings verlijmde vuren lamellen. Dit geeft het materiaal grote sterkte, stabiliteit en uniforme prestaties. CLT-panelen kunnen worden gebruikt voor vele soorten constructies, maar ze krijgen onvermijdelijk de meeste architectenaandacht vanwege hun geschiktheid voor middelhoge en hoogbouw.

Brooshakian, Vahid. (2016). Re: What are the advantages of cross laminated timber compared to glulam and solid wood?

Herkomst

Vooraanstaande Europese lijmhoutproducenten zijn Oostenrijk (met 1,5 miljoen m³ in 201739), Duitsland en Finland (met allebei een jaarlijkse productie van circa 330.000 m³). De grootste markten qua volume zijn Duitsland, Italië, Oostenrijk, Frankrijk en Japan.

Bron artikel: Wood | Building the bioeconomy van CEI-bois
Foto: HAUT/Lingotto. HAUT wordt hybride gebouwd met o.a. CLT wanden en vloeren