Hoe meer je weet over houten kozijnen, hoe beter je een slimme keuze kunt maken bij de aanschaf ervan. Wij helpen je graag met het vergroten van je kennis. Daarom lees je hier elke maand inzichten van experts uit de houtbranche. Ze vertellen je over nieuwe ontwikkelingen in de branche en ervaringen uit de praktijk. Deze keer aan het woord: Rob van den Oudenrijn over de Total Cost of Ownership van houten kozijnen.
Rob van den Oudenrijn is eigenaar van Van den Oudenrijn timmerselekt. Dit bedrijf houdt zich al bijna 100 jaar bezig met het produceren en plaatsen van houten gevelelementen. Met 50 medewerkers werkt Van den Oudenrijn aan diverse grote nieuwbouw- en renovatieprojecten.
De laatste tijd ziet Rob een trend in renovatie: steeds vaker vervangen ze bij hun projecten kunststof of aluminium kozijnen voor houten exemplaren. Deze komt volgens Rob door de gunstige Total Cost of Ownership (TCO) van houten kozijnen. Berekend over de gehele levensduur, blijken houten kozijnen een voordelige keuze. We vroegen hem om zijn ervaringen toe te lichten en uit te leggen waarom houten kozijnen volgens hem zo goed passen bij de wensen van deze tijd.
Rob: “Hout is weer bezig met een opmars. En dat is niet alleen een gevoel, het blijkt ook de cijfers van ons bedrijf. Bedrijven, woningbouwverenigingen en particulieren zien steeds meer de voordelen in van hout. Dat heeft deels te maken met de toenemende eisen aan de gevelvulling. Hout is een materiaal waar je makkelijk aanpassingen aan maakt om aan deze eisen te voldoen. Zeker als je het vergelijkt met kunststof en aluminium. Daardoor hebben houten kozijnen een veel lagere TCO dan mensen in de eerste instantie vaak denken.”
“De reden hiervoor is tweeledig, en draait grotendeels om het onderhoud van de kozijnen. Aan de ene kant hebben alle soorten kozijnen onderhoud nodig, of ze nu gemaakt zijn van kunststof, aluminium of hout. Aan de andere kant kan hout de wensen van de tijd makkelijker volgen. Daardoor hoeft een houten kozijn vaak minder snel volledig vervangen te worden dan een aluminium of kunststof kozijn.”
Hoe zit het precies met dat onderhoud van kozijnen?
“In de praktijk leg ik heel vaak uit dat niet alleen houten kozijnen onderhoud nodig hebben, maar dat ieder materiaal schoongemaakt moet worden om de levensduur te garanderen. Doe je dat niet, dan vervalt de garantie. Daarnaast draait onderhoud niet puur om de tijd die het uitvoeren ervan kost, maar ook om alle logistiek die ermee gemoeid is. Denk bijvoorbeeld aan een hoog gebouw met veel kunststof kozijnen: om die allemaal schoon te maken, heb je dezelfde steigers en ladders nodig als om houten kozijnen te schilderen. Ook met aanrijdkosten heb je altijd te maken. Qua logistieke onderhoudskosten is er dus geen groot verschil tussen kozijnen van hout of van andere materialen.”
“Onderhoud draait om meer dan alleen de tijd die het kost om het uit te voeren”
“Verder heerst er nog altijd een hardnekkig vooroordeel over het schilderen van houten kozijnen. Vroeger moest dat om de paar jaar gebeuren. Maar dankzij nieuwe lijmen, verbindingstechnieken en verf is de frequentie van schilderen enorm teruggebracht. Standaard hoef je nieuwe kozijnen die afgelakt en beglaasd zijn, pas na 12 jaar te schilderen. Bij gemodificeerde houtsoorten krijg je zelfs al 15 jaar garantie. Ook wat dat betreft valt het onderhoud van houten kozijnen dus enorm mee.”
“Dat zijn er meerdere. Te beginnen met de strengere eisen waar kozijnen tegenwoordig aan moeten voldoen. Denk aan betere inbraakwering, energiebesparende maatregelen of het vernieuwen van hang- en sluitwerk. Alleen bij houten kozijnen hoef je hiervoor niet meteen het hele element te vervangen, maar kun je een deel aanpassen. Dat maakt het eenvoudiger om verplichte aanpassingen te realiseren.”
“Verplichte aanpassingen voor bijvoorbeeld inbraakwering, zijn makkelijker te realiseren met houten kozijnen.”
“Ook energetische aanpassingen zijn makkelijker te maken in een houten kozijn. Denk aan het toepassen van ramen met een nieuwe dikte. Dat is in hout relatief simpel: het nieuwe glas past nagenoeg altijd in dezelfde sponning. Dat geldt niet voor kunststof of aluminium profielen. Daarnaast ben je minder afhankelijk van één partij, omdat ook niet-originele fabrikanten deze aanpassingen kunnen maken. Tot slot is hout van nature al isolerend, waardoor het sowieso goed scoort op de energiebalans.”
“We zien regelmatig dat er bij een renovatie iets moet veranderen aan de bouwkundige constructie. Omdat houten kozijnen zelfdragend zijn, is zo’n aanpassing betrekkelijk eenvoudig te realiseren. In tegenstelling tot andere materialen heeft hout namelijk geen stelkozijn nodig. Daarbij hang je in een houten kozijn veel sneller een nieuwe voordeur dan bij kunststof of aluminium. En er is meer mogelijk qua detaillering. Zelfs een extra profiel eraan frezen, behoort tot de mogelijkheden. Dat maakt hout prettig om mee te werken.”
“Een simpel maar groot voordeel is de eenvoudige aanpassing van de kleur van houten kozijnen. Met een nieuw likje verf ben je er. Vooral bij renovatie is dit gunstig. Trends als ‘Jan des Bouvrie-wit’ en ‘Piet Boon-zwart’ zijn makkelijk te volgen in hout. Maar ook het feit dat je niet gebonden bent aan RAL-kleuren – zoals bij andere materialen wel het geval is – is een groot voordeel. Zo renoveerden we bij Van den Oudenrijn een monumentaal pand waar een donkergroene kleur op de kozijnen moest die niet in RAL-kleuren bestaat. Gelukkig waren de kozijnen van hout, en konden we de verf precies in de juiste kleurschakering laten mengen. Nu is het pand weer volledig in oude staat hersteld.”
“Houten kozijnen zijn in elke kleurschakering te schilderen.”
“Tot slot biedt hout het voordeel dat het makkelijker te repareren is dan andere materialen. Stel dat inbrekers of vandalen het kozijn beschadigen. Het is goedkoper om dit achteraf op te lossen, dan om het kozijn helemaal te moeten vervangen.”
“Dat zien we vooral in onze praktijk. Bij renovatieprojecten zijn twee van de drie kozijnen die we moeten vervangen niet van hout, terwijl er in het verleden juist veel meer met hout is gewerkt. Oftewel: houten kozijnen overleven de tand des tijds beter dan hun kunststof of aluminium collega’s. Dit draagt zeker bij aan een gunstigere TCO.”
“Verder past hout prima bij de huidige eisen in de bouw. Onlangs hebben we een renovatieproject uitgevoerd bij woningen die als doel hadden om nul op de meter te krijgen. De onderhoudseis voor deze woningen werd in de aanbestedingsfase van 20 naar 40 jaar aangepast. De kosten voor vervanging en reparatie liepen daardoor een stuk hoger op dan in de eerste instantie berekend. Hout bleef als enige logische keuze over.”
“Ik wil mensen deze vraag voorleggen: durf jij verder te kijken dan de aanschafprijs? Als het antwoord ja is, dan verzeker je jezelf met houten kozijnen van een product dat zijn investering terugverdient.”
Vanuit zijn praktijk laat Rob zien dat houten kozijnen voor Van den Oudenrijn veel voordelen bieden: schilderen hoeft vaak pas na 15 jaar, plaatselijke aanpassingen zijn zo gemaakt en reparaties zijn veel makkelijker te realiseren dan bij aluminium of kunststof. Daarnaast brengen nieuwe eisen van deze tijd op het gebied van milieu en energiebesparing, andere voordelen van hout aan het licht. Zo blijkt dat bij woningen die nul op de meter als doelstelling hebben, hout vaak de enige logische materiaalkeuze is voor kozijnen.