Het meeste hout dat wij in Nederland gebruiken is van Europese herkomst. En op de vraag of er een tekort is aan Europees hout zeggen Wageningse wetenschappers het volgende:
“Nee, zeker niet,” benadrukt Mart-Jan Schelhaas. “Er is meer hout in de Europese bossen dan sinds de late middeleeuwen. Mede door Oost-Europese landen als Oekraïne en Wit-Rusland, bedraagt de Europese houtvoorraad bijna 35 miljard m3 hout. Ter vergelijking: het hele Nederlandse bos bevat ongeveer 80 miljoen m3. Jaarlijks groeit er één miljard m3 hout bij en de oogst bedraagt slechts 600 miljoen m3/jaar. Er is dus geen tekort aan hout, het Europese bos groeit zelfs.” Meer houtbouw maakt volgens Nabuurs en Schelhaas weinig uit voor de houtvoorraad. “Zelfs als de Europese Unie 30% van haar nieuwe huizen met hout wil bouwen, gelijk aan 300.000 woningen per jaar, leidt dit tot een extra vraag van 15 miljoen m3 hout. Alleen al Zweden produceert jaarlijks meer hout.” Meer houtbouw zorgt dus voor een kleine stijging in de vraag.
Lees het hele artikel hier
Meer dan vrijwel elk ander materiaal voldoen hout en houtproducten aan de criteria van een circulaire bio-economische grondstof. Hout is organisch en bij herkomst uit duurzaam beheerde bossen voortdurend hernieuwbaar. Dat maakt deze grondstof uniek in vergelijking met conventionele productie- en bouwmaterialen.
Het Europese bosareaal is de afgelopen kwart eeuw met 5% toegenomen in een tempo van 700.000 ha per jaar, zo staat te lezen in het in 2015 gepubliceerde rapport Staat van de Europese Bossen. Deze toename wordt bereikt doordat de jaarlijkse bijgroei in de bossen het jaarlijkse oogstvolume overstijgt. Ook groeit het totale bosareaal doordat meer en meer overtollige landbouwgrond en braakliggende stads- en industrieterrein tot bos worden
omgevormd.
Bijna eenderde van onze aardkorst bestaat uit bos – een totaal van ongeveer 4 miljard hectaren, waarvan 182 miljoen ha in de Europese Unie. Het varieert per land, maar op het totaal is 43% van het totale EU-landoppervlak bebost. In Nederland, Ierland en het Verenigd Koninkrijk is dat minder dan 15% en op Malta 1,1%. Zweden en Finland daarentegen zijn voor meer dan 75% bebost, Slovenië meer dan 63%. De Europese bossen hebben zowel een natuur- als economische en productieve waarde. Ongeveer 83% (134 miljoen ha) is als productiebos beschikbaar voor houtproductie, met jaarlijks een opbrengst van 470 miljoen m³ rondhout/stammen.
De Europese houtvoorraad neemt jaar op jaar toe. Momenteel wordt tussen de 60-70% van de netto jaarlijkse toename van beschikbaar rondhout gekapt, waarbij de jaarlijkse bijgroei de jaarlijkse oogst overstijgt.
De bossen van Europa in cijfers
Deze houtographic downloaden? Klik op de illustratie.
Duurzaam bosbeheer en certificering
Duurzaam bosbeheer creëert een positieve spiraal. Als de voorspoed van een gemeenschap of land (mede) wordt toegeschreven aan bosbehoud door duurzaam bosbeheer, dan worden de duurzame beheersprincipes op hun beurt breder gerespecteerd en geïmplementeerd. Om het bondiger te zeggen: the forest that pays is the forest that stays (het bos dat rendeert, is het bos dat blijft). Duurzaam bosbeheer houdt daarnaast economische, ecologische en sociale criteria en belangen in evenwicht. Daarvoor zijn een gedetailleerde bosinventarisatie en langjarige beheerplannen vereist. Zo kan een oogstschema om natuurlijke hergroei te bevorderen, betekenen dat er over een periode van dertig jaar slechts een of twee bomen per hectare mogen worden gekapt. De Europese houtsector heeft zich verplicht om uitsluitend legaal en duurzaam geproduceerd hout te oogsten en te verwerken. Een manier om de duurzame herkomst van hout aan te tonen is certificering. De bekendste regelingen op dat gebied zijn die van de Forest Stewardship Council (FSC) en het Programme for the Endorsement of Forest Certification (PEFC). Meer over de keurmerken in hout lees je hier.
Re-use, reduce, recycle
De Europese houtverwerking en -bewerking levert weinig tot geen afval op. Bijproducten als resthout en houtmot worden gebruikt als grondstof voor andere op hout gebaseerde producten en als hernieuwbare energiebron. De kennis hoe hout in een biobased circulaire economie maximaal kan worden benut, groeit. De combinatie van efficiënt gebruik van nieuw hout en hergebruik in meerdere toepassingen daarna, verlengen de levensduur van de houtvezel en maken dat koolstof zo lang als mogelijk in het materiaal blijft opgeslagen. Er is veel studie verricht naar de ideale route die hout en houtproducten in het herwinningsproces en hergebruik moeten afleggen. De insteek is om zoveel mogelijk economische waarde te behouden en tegelijkertijd de opgeslagen koolstof zo lang mogelijk te bufferen voordat het als biomassa wordt ingezet als vernieuwbare energie. Deze keten staat bekend als de ‘houtcascade’.
De EU heeft een ‘Leidraad voor cascadegebruik van biomassa’ gepubliceerd. Hierin is gekeken naar de hedendaagse steeds meer onderling verbonden houtgebruiksvormen, zoals ‘technologische ontwikkelingen, nieuwe producten op basis van houtachtige biomassa, bestaande en nieuwe gebruiksdoelen en markten en industriële en organisatorische trends zoals industriële symbiose’.
Met duurzaam bosbeheer, certificering en slim (her)gebruiken van hout, zorgen we ervoor dat bos een bijdrage levert aan de reductie van CO2 in de atmosfeer, biodiversiteit stimuleert, snel en geluidsarm bouwmateriaal produceert om o.a. het woningtekort te kunnen aanpakken als ook een plezierige plek is en blijft waar we met z’n allen van kunnen genieten.
Bron artikel: Wood, building the bioeconomy